Szanowni Państwo, 

Wraz ze wzrostem polskiej składki do ESA, zakupem 2 satelitów obserwacyjnych we Francji, widocznego na Ukrainie znaczenia infrastruktury satelitarnej na współczesnym polu walki, a także planowanym lotem Polaka na Międzynarodową Stację Kosmiczną – rośnie w Polsce znaczenie i widoczność sektora kosmicznego, również w środowisku politycznym. To właśnie politycy mają kluczowy wpływ na kształt otoczenia prawnego oraz pozaprawnych narzędzi wsparcia polskiego sektora kosmicznego. Celem naszej Fundacji jest inicjowanie merytorycznej rozmowy na ten temat, przy okazji wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w 2023 r. W naszej ocenie, aktualnie każda partia polityczna powinna być merytorycznie przygotowana do rozmowy na temat sektora kosmicznego oraz uwzględniać jego potencjał w swoich programach. Z tych powodów, zespół fundacji ,,Ad Astra. Center for Space Policy and Law” przygotował zestaw pytań dotyczących przyszłości branży kosmicznej w Polsce.

W imieniu zespołu Ad Astra

Tomasz Noga

Odpowiedzi udzielone przez KW Nowa Lewica

PRZEDWYBORCZE PYTANIA 

O POLITYKĘ KOSMICZNĄ

  1. Przyjęta w 2017 roku Polska Strategia Kosmiczna (PSK), która stanowi podstawę polityki państwa polskiego w sektorze kosmicznym jest realizowana wybiórczo i nieterminowo (patrz np. https://www.pspa.pl/index.php/pl/projekty/polska-strategia-kosmiczna-psk/realizacja-psk-2023). W jaki sposób, po wyborach do Sejmu i Senatu 2023, należy przyspieszyć realizację PSK? Jeżeli konieczna jest nowelizacja PSK, to w jakim zakresie?

  1. Jednym z najważniejszych problemów w realizacji PSK jest brak przyjęcia Krajowego Programu Kosmicznego (KPK), pomimo wielokrotnych prób podjętych w tym zakresie przez Polską Agencję Kosmiczną oraz ministra właściwego ds. gospodarki. Jaki jest, w Państwa ocenie, powód tego, że KPK nadal pozostaje w „fazie projektu”? Jakie działania należy podjąć, po wyborach do Sejmu i Senatu RP 2023, aby KPK zostało przyjęte? 

  1. W ostatnich tygodniach podjęto decyzję, aby przeznaczyć z rezerwy budżetowej Polski 65 mln euro na (prawdopodobnie) tygodniową misję kosmiczną astronauty rezerwowego Europejskiej Agencji Kosmicznej – Pana Sławosza Uznańskiego. Stanowi to realizację umowy zawartej z Europejską Agencją Kosmiczną. Czy po wyborach do Sejmu i Senatu RP 2023, kwestia zawarcia i wykonania tej umowy powinna zostać ponownie poddana pod rozwagę, włącznie z ewentualnym wypowiedzeniem (odstąpieniem) od tej umowy? 

  1. Zawarta w ostatnich tygodniach umowa z Europejską Agencją Kosmiczną przewiduje przeznaczenie przez Polskę ponad 200 mln euro na składkę opcjonalną do tej organizacji międzynarodowej. Jakie technologie należy rozwijać w Polsce dzięki tym pieniądzom? Czy polskie składki do pozostałych międzynarodowych organizacji kosmicznych (rządowych i pozarządowych), których członkiem jest Polska, jest wystarczająca, a jeśli nie, to na jakim powinna kształtować się poziomie?

  1. Jaka jest Państwa ogólna ocena ustawy o Polskiej Agencji Kosmicznej, a w szczególności jej nowelizacji z 2019 roku? Czy wspomniana ustawa, w swym aktualnym kształcie, pozwala PAK efektywnie realizować jej ustawowe zadania? W tym kontekście pojawia się dalsze pytanie – czy agencja wykonawcza jest efektywną formą prawną funkcjonowania Polskiej Agencji Kosmicznej, jeśli nie, jaką formę prawną należy wskazać jako alternatywną?

  1. Jakich szeroko rozumianych zdolności w sektorze kosmicznym potrzebuje Polska (administracja publiczna, podmioty prywatne, obywatele etc.)? Czy należy ograniczyć się do efektywnego wykorzystywania usług satelitarnych (obserwacje, nawigacja, komunikacja) w administracji publicznej i gospodarce, czy raczej podejść do tej kwestii „szerzej” – starać się budować polski przemysł (sektor) kosmiczny „bogaty w różne zdolności”? 

  1. Warunkiem sine qua non skutecznej polityki kosmicznej państwa jest jej konsekwentna i ciągła realizacja. Bardzo dużą wartością byłoby wypracowanie konsensusu między siłami politycznymi i konsekwentna realizacja polityki kosmicznej, niezależnie od tego, która opcja polityczna jest w danym momencie u władzy. Czy jest to możliwe? Jeżeli tak, w jaki sposób taki konsensus osiągnąć?

  1. Czy, a jeśli tak, to w jakim zakresie należy znowelizować (zmienić, uaktualnić) Strategię Bezpieczeństwa Narodowego RP z 2020 r. w zakresie szeroko rozumianych „zdolności kosmicznych RP”?

  1. W jaki sposób należy wspierać rozwój kompetencji młodych obywateli i obywatelek Polski, przydatnych w sektorze kosmicznym? Czy dobrym pomysłem jest ustanowienie stałego programu stażowego w tym zakresie? Jakie powinny być jego podstawowe założenia?

  1. Czy kształtowanie i prowadzenie polskiej polityki kosmicznej powinno pozostawać w gestii ministra właściwego ds. gospodarki (stan aktualny), czy raczej w tym zakresie należy wypracować „nowy model” (np. przypisanie tej kompetencji różnym ministrom właściwym, w zależności od charakteru danej części polskiej polityki kosmicznej – część naukowa/nienaukowa; cywilna/wojskowa etc.)? 

  1. Kompetencje osób rozwinięte w ramach modelarstwa rakietowego dużych mocy, które propaguje od ponad 12 lat Polskie Towarzystwo Rakietowe, są filarem obecnie przygotowywanych komercyjnych rakiet suborbitalnych. Jednak ciągle próg wejścia w tę dziedzinę jest obarczony niejasnością przepisów. Restrykcyjne prawo w Polsce zrównujące komercyjne silniki rakietowe powszechnie dostępne za granicą z materiałami wybuchowymi i znacznie ogranicza ilość osób mogących rozwijać swe umiejętności modelarskie w znacznie poważniejszych projektach. Czy prawo polskie zostanie zrównane do poziomu ościennych państw np. Niemiec, gdzie modelarze mogą nabywać i używać w ramach organizacji rakietowych silniki komercyjne wysokich mocy i rozwijać bardziej zaawansowane konstrukcje rakietowe?

PARTNERZY